- FORMICA
- FORMICAcognitionis et sollertiae symbolum, apud Arabes et Aegyptios; quorum hi γυῶϚιν γράφοντες, μύρμηκα ζωγραφοῦσιν, Cognitionem exprimere volentes, formicam pingunt. Horus Apollo l. 1. c. 49. Illi in pueri nascentis manu formicam ponere soliti, addunt precem, Exeat is ingeniosus et sollers, Alcam. Sed et apud Graecos vetustissimos id animalculum ἴδρις vocabatur, i. e. docta et perita, ut apud Hesiod. videre est: cuius rei rationem pluribus exponit Sam. Bochart. Hierozoici Parte prior. l. IV. c. 22. Unde Plato in Phaedone statuit, hominum πολιτικὸν καὶ ἥμερον γένος civile et mite genus, post mortem in apes aut formicas migrare, et vicissim ἄνδρας μετρίους, homines modestos, ex illis progenerari etc. Idem animal pro modulo staturae, plus robore valet et graviora fert onera, quam ullum aliud. Unde Ovid. Met. l. 7. v. 624.Grande onus exigno formicas ore gerentes.Et Plin. l. XI. c. 30. Si quis comparet onera corporibus, earum fateatur nullis portione vires esse maiores. Ex Arabibus quoque Damit, Narratur non nemo cuidam Regi dixisse, Formicae vires tibi indidit Deus. Quod cum Regi displicuisset: at, inquit, ô Rex, nullum est animal praeter formicam, quod pondera ferre possit se graviora. Et gentium una est, nomine Gerham, quam per formicas perdidit Deus. Fortasse in India, ubi omnes cibos et vestes conficerent, nisi promptuaria et cistae procul a parietibus, quatuor columnis suspenderentur, pelvibus aquâ plenis ad columnarum pedes appositis, ut formicis inaccessae sint. Quamvis ne sic quidem omnes arceantur: Glumas enim et minutas paleas pro cymbis adhibentes navigant, quocunqueve volunt. Vide Benedum Curt. l. 14. c. 5. de Hortis. Quo pertinet Philippi Epigr. de Rustico, qui mellis urceum ut a formicis defenderet, in mediis posuerat aquis, Anthologiae l. 1. c. 33.Οἱ δὲ νέας κουφὰς ἀχυρτίδας ἀυτοφέροντεςΑ᾿υτοκυβερνητὶ πρὸς τάχος ἐτρόχασαν.Illae autem novas paleolas recentes per se ferentes,Suo ipsarum remigio celeriter accurrebant etc.Vide de cultu divino Formicae, a Thessalis exhibito, cuius meminit Clemens Protrept. Tob. Pfanner, Systematis Theol. Gentil. pur. c. 1. §. 2. de pretio eius, apud Mahometanos, infra ubi de Ranis: de gummi lacca, labore alatarum in India formicarum, infra itidem in voce Lacca: Plura vero de sollertissimo hoc animalculo, apud Aristot. Aelian. Plin. l. 11. c. 31. alibiqueve passim, inprimis Voss. de Idolol. l. 4. c. 73. Bochart. ubi supra et Auctorem Anon. Sinae et Euopae. c. 38. infra quoqueve in voce Myrmecoleon, ubi de Formicis χρυσωρύχοις, de leonibus in canibusque a Formica denominatis: de ser pente porro formosissimo, ab eadem nomen adepto, in America in voce Tzicatlina. Addo saltem, quod palpehris nigrorem conciliare, voaformicarum cum muscis trita, ex vet. Luxuriae disciplina tradit Plin. l. 30 c. 4. Quia vero Formica pusillum est animal, hinc Formicae Scoticae, per ignominiam et contemptum, ut pusilli, olim ab Anglis Borealibus vicini Scoti, quos animitus oderant, sunt cognominati, Osthe Scoth tikes. Matthaeus Paris. A. C. 1174. De formicis Scoticis tot interfectae referuntur, quod numerum omnem excedere dicebantur, apud C. du Fresne Gloss. De Formica e marmore Callicratis, cuius membra perividere nemo poterat, vide infra Marmor: de alia succino inclusa, sic Martial. l. 6. Epigr. 15.Dum Phaêthontea formica vagatur in umbra,Implicuit tenuem succina gutta feram:Sic modo quae fuerat vitâ contempta manenteFuneribus facta est nunc pretiosa suis.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.